Teknoloji geliştikçe ses ekipmanlarında da belirli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmelerin ön plana çıkardığı ses ekipmanlarından birisi de mikserdir. Mikser, kullanıcının stüdyodaki tüm cihazları volüm, ton ve denge olarak kontrol etmesini sağlayan araçtır. Mikserler herhangi bir sinyali kayıt veya monitör etmek için gerekli cihazlara gönderilmesini sağlar. İki veya daha fazla giriş kanalındaki seslerin harmanlanmasına yardımcı olmaktadır. Seslerin özellikleri mikserden kontrol edilmektedir.
Mikserin bilinen kullanım yerlerinden birisine örnek vermek gerekirse karaokede kullanılırlar. Karaokelerde CD’den çalan bir parça olur ve siz bu parçanın üzerine söz okursunuz. Bu durumda sesinizi alan mikrofon ve parça farklı kanallardaki mikserlere aktarılır. Bu işlem karaokede ses dengesini ayarlamamıza yardımcı olur.
Ses mikserlerinin en çok kullanıldığı yerlerden bir diğeri de kayıt stüdyolarıdır. Teknoloji bu kadar ilerlemeden önce eski stüdyolarda analog mikserler kullanılmaktaydı. Ama teknoloji geliştikçe analog mikserler de yerlerinin dijital mikserlere bıraktı. Artık mikserleri DAW adı verilen yazılımlarla kontrol etmeye başladık. Analog mikser üreten firmalar ürünlerinin aynısını dijitale tasarladı. Kullanıcılar için de bu durum oldukça kullanışlı ve bütçe dostu oluyor. Çünkü analog mikser almak DAW üzerinden işlem yapmaya göre çok daha pahalı ve düzenli olmakta.
Mikser Çeşitleri Nelerdir?
İki çeşit stüdyo mikseri ya da diğer adıyla konsolu vardır. Bunlar;
• Split mikserler
• Inline mikserlerdir
Split konsollarda, kanal kayıt sırasında, kaydettiğiniz sinyalin girdiği kanalla banttan dönen sinyalin kanalı farklıdır. Inline konsollarda ise split konsolların tam tersine, kaydettiğiniz sinyalin girdiği kanal ve banttan dönen sinyalin kanalı aynıdır. Bunu kanal içinde kanal olarak düşünebilirsiniz. Bu kavram ilk başta oldukça kafa karıştırıcı gelebilir. Inline mikserlerde bant dönüşü için her kanalda, line ve mikrofon girişinin yanı sıra, ayrı bir giriş bulunur.
Bu bant dönüş girişleri farklı amaçlarla ve bağımsız olarak da kullanılabildiği için genelde bağlı oldukları kanaldan farklı olarak numaralandırılırlar. Örneğin, 24 kanal bir Inline mikser aslında 48 kanaldır. Inline kanallar 24’den sonra numaralandırmaya başlanır. 25 numaralı kanal, 1 numaralı kanalın içindeki inline kanalıdır. 26 numaralı kanal, 2 numaralı kanalın içindeki inline kanalıdır.
Inline ve Split Mikserler Nasıl Kullanılır?
Inline mikserlerde flip tuşu bulunur. Bu mikserlerde bant dönüşlerinin girişleri normal olarak kanaldaki Mix B bölümüne gelir. Kanal kayıt sırasında bant dönüşleri monitör odasında Mix B üzerinden monitör edilir. Miks sırasında flip tuşuna basılır. Flip tuşu tape ve mic/line girişlerinin yerini değiştirir. Bu durumdayken bant dönüşleri esas kanala gelir. Örnek olarak 24 kanallı bir inline mikserde bant dönüşü 25 ve 26 numaralı kanallara geliyorsa, bu kanallar aslında 1 ve2 numaralı kanalların içindeki inline kanallar olduğuna göre, flip tuşuna bastığınızda bant dönüşleri 1 ve 2 numaralı kanallara gelecektir.
Mix B katında bir de source tuşu bulunur. Bu tuş sayesinde Mix B kullanımı ile ilgili olarak bir seçenek daha önünüze gelir. Source tuşu channel konumunda olduğu zaman Mix B katı sinyali bağlı bulunduğu esas kanaldan alır. Bu özellik size main mix’in yanı sıra bağımsız ikinci bir miks daha yapmanıza imkân sağlar.
Inline mikserler split olarak kullanılabilir, fakat split miserler inline özelliklere sahip olmadıkları için bu şekilde kullanılamazlar. Eğer kanal sayısı yeterliyse mikseri split olarak kullanmak daha rahat ve kolaydır. 24 kanal inline mikserle 24 kanal kayıt yapıyorsanız, mikseri inline kullanmaktan başka şansınız kalmıyor. Eğer 16 kanal kayıt yapıyorsanız ve mikserde 24 kanal varsa son 8 kanalı mikrofon ve line girişlerine ayırıp mikseri split olarak kullanabilirsiniz.
Dijital Mikser Nedir?
Dijital Mikserleri iki gruba ayırabiliriz;
• Dijital kontrollü analog mikserler
• Tamamen dijital olan mikserler
Dijital kontrollü analog mikserlerde sinyal akışı ve işlenişi analog olarak gerçekleşir fakat mikserin kontrolleri dijital parametreler bazında çalışır.
Tamamen dijital olarak çalışan mikserlerde sinyal dağılımı ve işlenişi dijital olarak gerçekleştirilir. Dijital kayıt cihazlarından veya bilgisayardan gelen sinyal miksere dijital olarak girer. Analog kaynaklardan gelen sinyal bir dış ünite veya mikseriz üzerindeki analog-dijital çevirici aracılığı ile dijitale çevrilir. Mikserden çıkış dijital ya da bir dijital-analog çevirici aracılığıyla analog olarak yapılabilir.
