Saz Notaları – Saz Nasıl Çalınır – Saz Öğrenme Teknikleri
Bir kişi kendisini geliştirmek veya herhangi bir hobi edinmek istediğinde aklına gelebilecek ilk hobilerden birisi müzik aleti çalmayı öğrenmek olmaktadır. Müzik aleti çalmanın birçok farklı yolu vardır. Örneğin işin uzmanı birisinden özel ders alabilirsiniz ya da evde kendi kendinize pratik yaparak bu yeteneğinizi geliştirebilirsiniz. Özellikle Türkiye’de bu müzik aletlerinden ilk akla gelenlerinden birisi sazdır. Öncelikle saz çalmayı öğrenmek için gerekli en önemli şey heves ve düzenli pratik yapmaktır. Bu sadece saz için de geçerli değildir. Bütün müzik aletlerini bu şekilde öğrenebilirsiniz.
Saz notalarına bakarken sazımızın türüne göre bakmak gereklidir. Çünkü kısa sap ve uzun sap sazlarda notalar farklı yerlerde bulunmaktadır. Bu özelliği aynı türküyü uzun ve kısa saplı sazlarda farklı notalardan çalmamıza olanak sağlar. Saz notalarının zorlukları değişkenlik göstermektedir. Örneğin, bazı türkülerde az notalarla oluşturulan melodiler saz çalmayı kolaylaştırır. Diğer yandan, ileri seviyede çalınabilen türkülerde nota sayıları artacağı için çalarken zorlanmalar çok normaldir.
Saz 3 bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler şu şekildedir:
• Göğüs
• Tekne
• Sap
Sazın sap kısmında "burgu” denilen bir bölge bulunmaktadır. Bu burgular sazımızı akort etmek için kullanılmaktadır. Sazda 3 grup tel yer almaktadır. Bu teller ikişerli veya üçerli şekilde gruplanmışlardır. Alt gruptaki teller La, üst gruptakiler Mi, orta grupta bulunan teller ise Re olarak adlandırılmaktadır. Saz notaları yerleri saz çeşitlerine göre değişmektedir. Örneğin:
Uzun sap sazlarda;
Üst tellerde Sol, orta tellerde Re, alt tellerde Do, Mi, Fa, La ve Si notaları yer almaktadır.
Kısa saplı sazlarda;
Üst tellerde Do, La, Re, orta tellerde Re, Do, Si, La, Sol, alt tellerde Do, Re, La, Si, Sol, Fa, Mi notaları yer almaktadır.
Saz çalmak için eğer maddi olarak bir engeliniz yoksa kesinlikle bir profesyonelden özel ders almayı düşünmelisiniz. Bu işleri daha da kolay hale getirecektir. Eğer maddi olarak bunu karşılayamayacağınız düşünürseniz Youtube üzerinden de saz çalmayı öğrenebilirsiniz. Kendinize bir saz satın aldıktan sonra Youtube’da gerekli araştırmaları yapıp konu hakkında bilgili bir veya birkaç kişiyi bulduktan sonra onların yol göstermelerini izleyebilirsiniz.
Saz öğrenmekte başlarda kullanıcılar zorlansa da zamanla pratik yaparak kendinizi geliştirdikten sonra daha rahat saz çalabilirsiniz. İster istemez ritimler, elinizin pozisyonu, notaların yerleri zamanla pratik yaptıkça otomatikleşmeye başlayacaktır. Bağlamada akort yapmak için farklı düzen çeşitleri kullanılmaktadır. Bağlama düzenleri tellerin arasındaki ses farkını belirtmektedir. Sazda en çok kullanılan düzenler "bağlama düzeni” ve "kara düzendir”.
Bağlama düzeni genelde kısa saplı bağlamalarda kullanılmaktadır. Kara düzen ise genellikle uzun saplı bağlamalarda kullanılır. Yeni başlayan kişilere önerilen saz türü uzun saplı bağlamalardır. Çünkü uzun saplı sazlarda ses çeşitliliği ve hareket alanı daha fazladır. Bu özellikler de uzun saplı sazların kullanımlarını kolaylaştırmaktadır ve kendinizi geliştirmede size daha fazla seçenek sunmaktadır. Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurduğumuzda, kendinize en uygun sazı seçmek öğrenme aşamasında da oldukça etkili olacaktır.
